Dokładnie 500 lat temu niemiecki zakonnik Marcin Luter zareagował na praktykę Kościoła, nakazującego brać pieniądze za odpuszczanie grzechów. Napisał po łacinie 95 tez i wysłał je do swoich przełożonych, biskupów Hieronymusa Schultza i Albrechta Hohenzollerna.
Wierząc, że grzechy może odpuścić jedynie Bóg, jeśli człowiek okaże skruchę, nie mógł pogodzić się z tym, że kler pobiera opłatę za rozgrzeszenie. Legenda głosi, że swoje tezy przybił do drzwi w kościele w Wittenberdze, ale naukowcy nie znaleźli na to dowodu. Jakkolwiek było, faktem jest, że postulaty Lutra zmieniły oblicze Kościoła jako instytucji i dziś warto choć niektóre z nich przypomnieć.
Stary Rynek w Wittenberdze |
Teza 13: Umierających śmierć zwalnia z pokuty; są oni prawnie wolni od wszystkich kościelnych ustanowień, bo umierają.
Teza 21: Mylą się przeto kaznodzieje odpustowi twierdząc, że przez odpust papieski człowiek staje się wolny od wszelkiej męki i zbawiony.
Teza 36: Każdy chrześcijanin, który za grzechy żałuje prawdziwie, ma i bez listu odpustowego zupełne odpuszczenie kary i winy.
Drzwi w kościele zamkowym. To tu Luter miał przybić swe tezy. |
Teza 43: Należy pouczać chrześcijan, że ten, kto daje ubogiemu albo wspiera potrzebującego, lepiej czyni, niż gdyby kupował odpusty.
Teza 45: Należy pouczyć chrześcijan, iż ten, co widzi ubogiego i mimo to kupuje odpust, ten nie odpust papieża nabywa, ale gniew Boży ściąga na siebie.
Teza 67: Odpust zachwalany przez kaznodziejów, jako wielka łaska, jest istotnie łaską wielką, gdyż im przynosi wiele pieniędzy.
Tezy Lutra można dziś przeczytać na drzwiach kościoła zamkowego. |
Teza 82: Dlaczego jednak papież nie uwalnia wszystkich dusz z czyśćca z przyczyny najświętszej miłości i najwyższej potrzeby dusz, co byłoby rzeczą najsprawiedliwszą, gdy tymczasem nieskończoną ilość dusz uwolnił (on) dla podłej monety, złożonej na budowę bazyliki - a więc rzeczy małej wagi.
Teza 86: Dlaczego również nie buduje papież bazyliki św. Piotra raczej za własne niż za pieniądze biednych chrześcijan, wszakże jego majątek jest znaczniejszy od dóbr jakiegokolwiek bogatego Krassusa.
Teza 92: Więc precz z prorokami, którzy wołają: pokój, pokój, pokój, a pokoju nie ma (Ezech. 13,10.16).
Wnętrze kościoła w Wittenberdze, gdzie Luter został pochowany. |
Obecnie tezy te można zobaczyć wybite na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze. W tejże świątyni pochowano Marcina Lutra i jego najbliższego współpracownika, współtwórcę reformacji Filipa Melanchtona.
Grób Marcina Lutra |
Zapewne w dniu dzisiejszym jest tam tłoczno. Dobrze, że odwiedziłam to miejsce kilka miesięcy temu.
Wittenberga to urocze miasto. Warto je zwiedzić nie tylko ze względu na Lutra i reformację. Ale o tym w następnym poście.
Pomnik Lutra przed Ratuszem w Wittenberdze |
Na koniec posłuchajcie, co o Lutrze śpiewał Jacek Kaczmarski https://www.youtube.com/watch?v=OkjG7IEzXOs