Kryzys

Moi kochani Czytelnicy, mam kryzys. Myślę o zakończeniu prowadzenia tego bloga. Jest pracochłonny, czasochłonny i potrzebny niewielu. Widać to po zmniejszającej się ilości komentarzy i odwiedzających. Jestem w rozterce. Z jednej strony lubię tworzyć posty, uwielbiam czytać Wasze komentarze i odpowiadać na nie. Z drugiej nie ma we mnie już tego zapału, który towarzyszył mi przez ostatnie 8 lat. Wypalenie zawodowe dopada mnie i w tej materii. 

Chciałabym poznać Wasze zdanie na ten temat. Szczere. Będę wdzięczna za każdą sugestię i opinię. 

Mickiewicz w Opinogórze

 ... nigdy nie był. Co nie przeszkadza tamtejszemu muzeum jedno z wnętrz poświęcić wieszczowi. Wszak wiadomo, że Zygmunt Krasiński, gospodarz Opinogóry, uwielbiał i podziwiał poetę, przynajmniej w pierwszym okresie ich znajomości.

W Opinogórze oprócz zamku jest oranżeria, powozownia, oficyna i oczywiście dwór. A w nim ekspozycja poświęcona romantyzmowi, w szczególności zaś Adamowi Mickiewiczowi. Mamy Rok Romantyzmu w związku z 200. rocznicą debiutu wieszcza, warto zatem przyjrzeć się tej wystawie i przypomnieć relację obu poetów.

Zygmunt Krasiński młodszy od Mickiewicza o trzynaście lat i trzy miesiące, już w dzieciństwie podziwiał debiutującego poetę z Nowogródka. Swoje pierwsze utwory wzorował na balladach, Grażynie, Konradzie Wallenrodzie... Porównywał autora tych dzieł do Ikara, który leci "ku słońcu, lecz skrzydła jego nie topnieją zgoła, przeciwnie rozwijają się, im bardziej się wznosi. (...) Wszystko, co pisze jest wielkie i wspaniałe. 

Poznali się w Genewie w sierpniu 1830 roku. Antoni Edward Odyniec przedstawił młodego hrabiego znanemu już wtedy poecie. Zygmunt dzielił się z ojcem wrażeniami po tym spotkaniu: "Wygląda na rozsądnego człowieka. Ja myślałem, że wcale przeciwnie. Dziwne czasem robimy sobie o ludziach wyobrażenie, które upada za ich poznaniem". 

Jan Styka Mickiewicz jako pielgrzym

14 sierpnia 1830 roku Mickiewicz, Krasiński i Odyniec w towarzystwie guwernera Jakubowskiego wybrali się na wycieczkę w Alpy Wysokie. Wtedy poeci poznali się lepiej. Zygmunt był zachwycony Adamem. Donosił ojcu: "Rozległej on jest nauki, umie po polsku, po francusku, po włosku, po niemiecku, po angielsku, po łacinie i po grecku. Doskonale zna politykę europejską, historię, filozofię, matematykę, chemie i fizykę. W literaturze nikt może w Polsce nie ma znajomości". Ten podziw nie zniknie nawet wtedy, gdy poróżnią się poprzez stosunek do Andrzeja Towiańskiego i jego Sprawy Bożej. Ten wątek jest jednak zbyt skomplikowany, żeby go tutaj streszczać. 

Zygmunt przeżył Adama niecałe cztery lata. Kiedy dowiedział się o śmierci wieszcza, "pękło mu serce", jak się wyraził w liście do Adama Sołtana. W nim właśnie zawarł znane zdanie: "My z niego wszyscy", dodając, że Mickiewicz był największym wieszczem "nie tylko narodu, ale wszystkich plemion słowiańskich". Krasiński opłacił paryski pogrzeb Mickiewicza i wspierał finansowo jego dzieci. Leczył się wtedy w Baden. W połowie stycznia 1856 roku wrócił do Paryża, by oddać hołd największemu z poetów polskich. W jego majątku w Opinogórze pamięć o Mickiewiczu jest obecna i dziś. 

Antoni Kurzawa Mickiewicz budzący geniusza poezji

Jest w Opinogórze upamiętnienie jeszcze jednego poety: Norwida. Jego pomnik, autorstwa Oleksandra Porozhniuka, został odsłonięty w listopadzie 2021 roku na zakończenie obchodów Roku Norwidowskiego. Cyprian i Zygmunt znali się ponad dekadę. Obaj mieszkali w tym czasie w Paryżu. Obaj pochodzili z Mazowsza. Ich skomplikowane relacje, to temat na dłuższą opowieść. Jak Wam się podoba ten pomnik?

Opinogóra Krasińskich

Siedzibę rodu Krasińskich odwiedziłam cztery miesiące temu, ale nie miałam dotąd czasu, by o tym napisać. Nie była to moja pierwsza wizyta, jeździłam tam z uczniami, gdy omawiałam twórczość Zygmunta Krasińskiego, ale przez ostatnie dwa lata nie było mi dane. Toteż wybrałam się bez uczniów, żeby porobić trochę zdjęć, bo w ich towarzystwie skupiam się na czymś innym;) 

Zameczek w Opinogórze

W tej podciechanowskiej miejscowości znajdziemy rezydencję Krasińskich, na którą składa się Neogotycki Pałacyk, Oficyna Dworska, Dwór, Domek z Kolumnami, Domek Ogrodnika, Folwark i Oranżeria. A to wszystko na dwudziestu dwóch hektarach parku. Obecne tam Muzeum Romantyzmu organizuje spotkania poetyckie, sesje naukowe, koncerty muzyki poważnej, lekcje muzealne i inne wydarzenia edukacyjne. 

Najbardziej znany z rodu Krasińskich, Zygmunt, poeta, urodził się i zmarł w Paryżu. Tu, w Opinogórze przebywał w dzieciństwie oraz po ślubie z Elizą Branicką. Tu wychowywały się jego dzieci, a miał ich z niekochaną żoną czworo. Niekochaną, bo poślubioną na rozkaz despotycznego ojca, podczas gdy serce Zygmunta należało do Delfiny Potockiej. Historia ich miłości jest piękna i tragiczna, może ją kiedyś opowiem, na razie skupmy się na Opinogórze.

Zimne, nieprzytulne sale pałacyku, w którym mieszkał poeta z rodziną, odzwierciedlają chłód jego serca względem żony. Eliza wiedziała, że Zygmunt kocha inną, mimo to zdecydowała się wyjść za niego. Myślała, że jej miłość wystarczy. Nie wystarczyła. Eliza była nieszczęśliwa w tym małżeństwie, bo poeta nie krył uczucia do Delfiny. 

Portret Elizy z Branickich Krasińskiej z 1857 roku 
autorstwa Franza Xavera Winterhaltera

Mimo to mieli czworo dzieci, dwie dziewczynki i dwóch chłopców. Z trójką z nich została sportretowana przez niemieckiego malarza Franza Xavera Winterhaltera, który namalował również jej portret wiszący w Opinogórze. Zygmunt i Eliza nie zmówili jednak obrazu, na którym byliby oboje. 

Eliza z dziećmi

Niemiecki portrecista uczył Elizę malarstwa, do czego wykazywała zdolności. Pobierała lekcje także u samego  Eugène'a Delacroix. Zachowało się kilka jej obrazów, głównie portretów członków rodziny. Są przechowywane w Muzeum Narodowym w Warszawie. 

Rok po śmierci Zygmunta Eliza znalazła szczęście u boku jego kuzyna Ludwika Krasińskiego. Wyszła za niego za mąż i była z nim przez szesnaście lat, do końca swego życia w 1876 roku. Nie musiała nawet zmieniać nazwiska. Przeprowadziła się do majątku męża. 

Rezydencja w Opinogórze (którą tworzył neogotycki zameczek z I połowy XIX w., pełniący rolę pawilonu ogrodowego, oficyna dworska z tego okresu, w której mieszkała służba i były pomieszczenia dla gości oraz rozległy drewniany dwór z przełomu XVII/XVIII wieku) zaczęła podupadać. Zamieszkał w niej urzędnik carski. Dopiero na początku XX wieku, wnuk Zygmunta, Adam, zajął się majątkiem.

Dwór Krasińskich

W związku ze zbliżającą się 100. rocznicą urodzin jego słynnego dziadka – poety Zygmunta Krasińskiego, przypadającą na dzień 19 lutego 1912 roku, hrabia Adam Krasiński planował zorganizować w Opinogórze wielkie uroczystości związane z tą rocznicą. W dniu 19 lutego 1907 roku przy współpracy z Towarzystwem „Polska Sztuka Stosowana” z Krakowa ogłosił konkurs na projekt nowego dworu w Opinogórze. Projekt nie został jednak zrealizowany, gdyż hr. Adam Krasiński zmarł 17 stycznia 1909 roku. Jego następcy nie podjęli się budowy nowego dworu.

Zygmunt Krasiński w opinogórskim parku

Dopiero 11 września 2008 roku, sto lat od ogłoszenia wyników konkursu architektonicznego, nowy obiekt Muzeum Romantyzmu w Opinogórze – Dwór Krasińskich został oddany do użytkowania. 

Można tam podziwiać wystawę „Malarstwo i rzeźba w epoce romantyzmu”. 

W Opinogórze znajdziemy też wiele pamiątek związanych Adamem Mickiewiczem. Poeta nigdy nie był w tych stronach, ale podziwiany przez Zygmunta Krasińskiego, znalazł upamiętnienie i tutaj.

Nawet kiedy poróżnili się światopoglądowo, opinogórski hrabia nadal interesował się wieszczem i podziwiał go. O ich skomplikowanej relacji napiszę za kilka dni.