Kadłubek u Krasińskich

A dokładniej kronika Wincentego Kadłubka wystawiona w Pałacu Krasińskich (zwanym Pałacem Rzeczypospolitej) w Warszawie. Na co dzień miejsce to nie jest udostępniane dla zwiedzających. Znajdują się tu rękopisy i starodruki, które potrzebują specjalnych warunków mikrobiologicznych i konserwatorskich (korzystać z nich naukowcy mogą w wydzielonej czytelni). Dlatego kiedy dowiedziałam się z bloga Literaturomania, (za co bardzo dziękuję), że będzie można zobaczyć pałac w środku, a do tego kronikę Kadłubka, musiałam tam być.

Oprowadzał nas pan Jacek Karwat, przewodnik warszawski, który z wielką pasją opowiadał o historii tego miejsca. Zwiedzanie rozpoczęliśmy jeszcze przed pałacem.

Początki budowli sięgają XVII stulecia, ale nie będę opisywać jej historii. Zainteresowanych odsyłam do powyższego zdjęcia oraz innych źródeł. Ze względu na tematykę tego bloga, skupię się na kronice Kadłubka, rękopisy której wystawiono 24 września w tymże miejscu.

"Historia Polonica" to spisane po raz pierwszy przez Polaka dzieje naszego narodu. Mimo że tworzona w języku łacińskim, stanowi pierwszą (po kronice Galla Anonima) polską kronikę. W XII wieku bowiem Kazimierz II Sprawiedliwy polecił niejakiemu Wincentemu, zwanemu później Kadłubkiem, spisanie dziejów Polaków. 

Księga ta obejmuje dzieje od czasów pradawnych po rok 1202. Nie znajdziemy w niej ani jednej daty rocznej, występują tylko sporadycznie daty dzienne. Powstała w opactwie cystersów w Jędrzejowie (o którym pisałam tu: http://mojepodrozeliterackie.blogspot.com/jedrzejow). Oryginał, który wyszedł spod ręki Kadłubka, niestety się nie zachował. Możemy oglądać jedynie późniejsze odpisy. Pierwotnie było ich około pięćdziesięciu.

Do dziś zachowało się 29 rękopisów. Kilka z nich posiada Biblioteka Narodowa w Warszawie. One właśnie zostały pokazane w Pałacu Krasińskich. Pozostałe znajdują się w Krakowie, Kórniku, Wrocławiu, Katowicach i Wiedniu.

To u Kadłubka właśnie znajdziemy najstarsze polskie legendy, takie jak o Wandzie, co nie chciała Niemca, królu Kraku czy smoku wawelskim.

W Pałacu Krasińskich zachwyciła mnie jedna sala. Biblioteka! Szkoda tylko, że nie można było wejść do środka, zrobić zdjęć (jedynie z daleka, bez lampy). Dlatego nie mogę Wam pokazać szczątków książek, które w czasie ostatniej wojny znajdowały się w bibliotece na Okólniku.

W styczniu 1945 roku bibliotekarze ucieszyli się, gdy zobaczyli ocalały budynek. Niestety po jego otwarciu okazało się, że z książek został tylko popiół. W szklanej urnie, ku pamięci i przestrodze, znajdują się resztki książek, które zostały stamtąd wyciągnięte.  Na poniższym zdjęciu widać tę urnę z daleka  po lewej stronie.

Spacer z przewodnikiem zakończył się na tarasie, skąd można było oglądać piękny ogród. Szkoda że mało osób skorzystało z bezpłatnej możliwości zobaczenia pałacu, rękopisu kroniki Kadłubka oraz wysłuchania ciekawej historii tego miejsca. Moja grupa liczyła ok. 15 zainteresowanych, wcześniejsze jeszcze mniej.

Co jakiś czas Pałac Rzeczypospolitej otwiera swoje podwoje dla zwiedzających. Warto śledzić te informacje na http://bn.org.pl/palac/palac-dzis