Ale widział(a)m Krym!

„Ale widziałem Krym! Przetrzymałem tęgą burzę i byłem jednym z kilku zdrowych, którzy zachowali dosyć siły i przytomności, aby napatrzyć się do woli temu ciekawemu widowisku.”
Adam Mickiewicz w liście do Joachima Lelewela z 7/19 stycznia 1827 roku

Poeta był na Krymie w 1825 roku, a rok później wydał słynne "Sonety krymskie". Ja odwiedziłam opisane w nich miejsca w 2011 roku. Nie "przetrzymałam", co prawda, burzy morskiej, ale widziałam Krym! W tym tak trudnym dla Ukrainy czasie wspominam swój pobyt na spokojnej wtedy ziemi naszych sąsiadów. 

Granica dzisiejszej republiki krymskiej

Do Moskwy 1327 km, Kijowa 671, a chłodne piwo już za 3 metry! Kuszące:)

Ale jeśli ktoś liczy na piękne nadmorskie plaże, to się rozczaruje

Zamiast piasku, czarne kamienie.
Woda czysta. ale plaże mamy ładniejsze nad Bałtykiem:)

Dlatego wolałam wpłynąć na suchego przestwór oceanu

i brodzić śród fali łąk szumiących:)

Widziałam Ałusztę w dzień

...kędy w wodach skała przegląda się łysa

Zastanawiałam się, jak Mickiewicz dostał się na Ajudah - górę 
przypominającą niedźwiedzia pijącego wodę z morza
 (z lądu nijak nie można było tam dojechać)

Na Czatyrdah można wjechać samochodem

Wielki Czatyrdahu (...) Ciemny las twoim płaszczem,

a janczary strachu
Twój turban z chmur haftują błyskawic potoki

Zwiedzaliśmy też pobliskie pieczary

Ciekawe czy Mickiewicz tam był...

Na pewno zaś odwiedził to miejsce

Czufut-Kale - średniowieczne skalne miasto, twierdza Karaimów i Tatarów

Tam nie patrz! Tam spadła źrenica, Jak w studni Al-Kairu o dno nie uderza...

...a ja spojrzałem! Przez świata szczeliny
Tam widziałem -  Com widział...

"Droga nad przepaścią w Czufut-Kale"

Jest ślad, że był tam nasz poeta!

Jego portret wisi na ścianie domku,
który odwiedzili "znamienici goście", jak głosi napis

Zwiedził też pałac chanów w Bakczysaraju

W środku sali wycięte z marmuru naczynie,
To fontanna haremu, dotąd stoi cało... ("Bakczysaraj")

Pokój jednej z żon chana

W Bakczysaraju spotkała nas przygoda...

Przeciskaliśmy się autokarem wąskimi uliczkami (nie było innej możliwości),
 aż tu nagle zagrodziło mam drogę kilku krzyczących mężczyzn

Twierdzili, że nasz autokar przejechał nogę ich brata
 i żądają odszkodowania (100 dolarów)

Ponieważ nie ulegliśmy tej oczywistej napaści, wezwali policję (milicję),
 a chyba powinni pogotowie (skoro brat był poszkodowany)

Lekarza wezwaliśmy my, żeby zbadał, czy to możliwie,
 że autokar mógł być przyczyną tego, co ów brat miał na palcu u nogi

         Pani doktor stwierdziła, że widzi tylko zmiany grzybiczne i wstyd jej, że cudzoziemców-turystów spotykają takie nieprzyjemności. Cała akcja trwała około 4 godzin! Nie mogliśmy odjechać, bo kierowcę zabrali na komisariat. Mimo że nic nie mogli mu udowodnić, musiał zapłacić mandat (w przeliczeniu ok. 500 zł), inaczej nie oddaliby mu dokumentów i nie moglibyśmy opuścić kraju. 
Jeden z tych milicjantów przyznał, że to typowe wyłudzanie pieniędzy przez mafię tatarską. Wstyd mu było, ale gdyby przyznał nam rację, bałby się o swoje życie. Niepojęte!

Po trzech godzinach nerwów w autokarze, czwartą,
 do powrotu kierowcy, przeczekaliśmy w pobliskiej restauracji.

Od tej pory Krym postrzegam jako miejsce kontrastów...

Następnego dnia pojechaliśmy do Jałty

A właściwie do położonego na jej przedmieściach pałacu w Liwadii. 
Jego początki sięgają 1834 r., kiedy to polski magnat Leon Potocki
 zbudował tu niewielką rezydencję. Po jego śmierci posiadłość kupił
 car Aleksander II i polecił przebudować ją na pałac. 
Była to letnia rezydencja rodziny carskiej

Z jednego okna widok na Morze Czarne

Z innego na góry (Aj Petri)

Tutaj w 1894 roku zmarł car Aleksander III

Jego syn, Mikołaj II, przebywał tu czterokrotnie
 na wakacjach z żoną i pięciorgiem dzieci
W 1917 cała rodzina została zamordowana

z rozkazu Lenina, który stoi w Jałcie na cokole do dziś

Przy tym stole  w podjałtańskim pałacu, przejętym przez komunistów,
 rozgrywały się między innymi losy Polski w 1945 roku

Ustalenia Konferencji Jałtańskiej
podpisane przez  Churchilla, Roosevelta i Stalina

Kiedy teraz, gdy znów ważą się losy Krymu, wspominam tę podróż, mam ambiwalentne uczucia. Gdyby kiedyś Ukraina miała wejść do Unii Europejskiej, to czy z Krymem?  Cudownie byłoby móc jeździć tam bez granic, ale z drugiej strony te granice chronią nas od wielu niechcianych rzeczy. Kultura tatarsko-islamska to nie tylko piękne budowle, zabytki, które zwiedzał Mickiewicz...

Nie byłam, niestety, w Odessie, gdzie poeta czerpał natchnienie do swoich sonetów miłosnych. 

Może kiedyś będzie mi dane...

Pragniesz miłym być gościem? czytaj rady moje: (...)

Wiesz, jak ich trzeba witać? »Bywaj zdrów, bądź zdrowa!
A kiedy ich masz znowu odwiedzić? — Po roku.

Mam nadzieję, że skromne progi mojego bloga odwiedzicie wcześniej:)